Struikelsteen-Stolpersteine

De eerste Struikelstenen-Stolpersteine werden in 1995 door de Berlijnse kunstenaar Gunter Demnig gecreëerd en in de straten van Keulen en Berlijn gelegd. Zeven jaar later volgde Brussel. De stenen vertellen voorbijgangers en binnenkort ook bezoekers van het museum over het drama van de deportatie en de collaboratie in hartje Brussel.

Het Museum van de Stad nam contact op met de Association pour la Mémoire de la Shoah in het kader van de vernieuwing van het museumproject en de wens om Brusselaars centraal te stellen in zijn nieuwe parcours. Het is essentieel voor een stad om in haar historisch museum stukken tentoon te stellen die verband houden met de donkerste momenten van haar geschiedenis, enerzijds om mensen bewust te maken van hun plicht om niet te vergeten, en anderzijds om deel te nemen aan de zeer belangrijke strijd tegen de opkomst van xenofobe en racistische bewegingen.

De Association pour la Mémoire de la Shoah was zeer ontroerd en stelde voor om twee Struikelstenen-Stolpersteine te schenken, bovenop die die het museum al aanschafte. Toen de kunstenaar Gunter Demnig hiervan hoorde, wilde ook hij twee stuks doneren en de vijf Struikelstenen persoonlijk in het museum leggen. Een primeur!

  • De eerste Struikelsteen-Stolpersteine, in de Huidevetterstraat 41, brengt hulde aan Herschel Grynszpan (1921-1945?), die tussen 1936 en 1937 in Brussel verbleef. Op 6 november 1938 schoot hij Ernst vom Rath, adviseur van Hitler, neer. Hitler gebruikte de aanval als excuus om acties tegen de Joden in Duitsland op te zetten, die uiteindelijk zouden uitmonden in de Kristallnacht.
  • De tweede en derde Struikelstenen-Stolpersteine zijn de eerste die in Brussel werden gelegd, op 11 mei 2009, in de Jorezstraat 47, in 1070 Anderlecht. Op dit adres werden in 1942 Berek en Pesa Swiatlowski gearresteerd en gedeporteerd. Met deze twee Struikelstenen zijn ze voor altijd samen.
  • De Struikelsteen-Stolpersteine van Eugène Toussaint en Léonie Toussaint-Bellon tenslotte, Brusselse verzetsstrijders die in Jette woonden, werden geschonken door de kunstenaar. Eugène werd in 1944 vermoord in Duitsland. Zijn echtgenote, die opgesloten zat in de gevangenis van Sint-Gillis, werd vrijgelaten. Deze Struikelstenen illustreren de wens om ook verzetsstrijders, andere slachtoffers van het nazisme, te eren.

Demnig, G, Struikelstenen-Stolpersteine, 2024 © M.Labey