Witloofkwekers © Vlaamse Gemeenschapcommissie, Erfgoedcel Brussel

Haren | Voeding

Witloof! Haren is en zal gekend blijven voor zijn grondwitloof. Vroeger oversteeg deze bekendheid zelfs onze landsgrenzen. Het Brussels grondwitloof schopte het recent tot Brussels erfgoed. Als daar maar geen spruit jaloers op wordt.

De oorsprong van het witloof is niet heel duidelijk. Was het een boer of was het de hoofdtuinier van de Brusselse Kruidtuin, we gaan het wellicht nooit weten. Wel is het zeker dat de eerste grondwitloofteelt in Evere en Haren gebeurde, alvorens te verschuiven naar de provincie Brabant.

Vooral in Haren was er veel witloofteelt omdat er toen nog veel landbouwgrond ter beschikking was.

Witloofkwekers © Vlaamse Gemeenschapcommissie, Erfgoedcel Brussel

Julien Depauw, de laatste echte witloofkweker van Haren © Private collectie (Philip Debroe)

Het beeld dat men vandaag van de grondwitloofteelt heeft, lijkt romantischer dan het was. Voor hobbykwekers is dit natuurlijk zo, want het is een unieke wijze van telen, het lijkt niet te moeilijk en je boekt redelijk snel resultaat. Maar voor wie vroeger de authentieke grondwitloofteelt deed, was dit bittere ernst. Men werkte buiten, gebukt of met de knieën op de grond in koud en slecht weer en het was voor velen vaak hun enige broodwinning. Als je spreekt met mensen die het meegemaakt hebben, was het een werk van veel kruipen en wroeten in de grond, bij nat en koud weer steeds hetzelfde eentonige werk en dit zonder machines.

Julien Depauw, de laatste echte witloofkweker van Haren © Private collectie (Philip Debroe)

Schoonmaken van witloof in het witloofkot © Vlaamse Gemeenschapcommissie, Erfgoedcel Brussel

Het is goed dat hobbykwekers hier weer aandacht voor hebben en in zekere zin de traditie enigszins verderzetten, maar één ding gaan ze nooit of te nimmer kunnen ervaren, de sfeer en verhalen van het witloofkot.

Een anekdote over de witloofteelt vertelt dat toen de eerste treinrit in België werd gereden, op het traject Mechelen – Brussel, velen zich afvroegen wat ter hoogte van Haren die lichtjes in het donker waren … Het waren de vuurtjes die de witloofkappen moesten warm houden.

In Haren waren er regelmatig kermissen in de verschillende hoeken van het dorp, in ‘t centrum in Haren-Noord en in Haren-Zuid, en je zou denken dat er dan hespenrolletjes op het menu stonden, maar dat was niet zo. Een rondvraag leert dat het feestmaal van de juni kermis bestond uit jonge erwtjes en worteltjes, rosbief en “nieuwe patatjes uit den hof”.

Tot slot dient volgens de wat oudere Harenaars nog een eervolle vermelding te gaan naar de frieten van Mieke en Jangske Pees.

GC De Linde

Schoonmaken van witloof in het witloofkot © Vlaamse Gemeenschapcommissie, Erfgoedcel Brussel

Verken de getuigenissen