Luchtfoto van de wijk Versailles-Beizegem © Bruzz

Neder-Over-Heembeek | Wonen

Neder-Over-Heembeek grenst aan de Mutsaardwijk van Laken, prozaïsch Laken-Oost genoemd. Het is niet gemakkelijk om de grens ervan te onderscheiden, vooral omdat Leopold II, door een zekere annexatiepolitiek het mogelijk maakte dat Laken nog vóór 1921 een grote strook grondgebied kon inpalmen. Momenteel verschilt de postcode 1020 van de Lakenaars van de Heembeekse 1120. Op de Mutsaard werd reeds in de jaren 1920 een tuinwijk geboren. Het moet worden gezegd, de Eerste Wereldoorlog veroorzaakte een groot gebrek aan huisvesting, niet alleen in de door de oorlog verwoeste gebieden maar ook door demografische en sociologische wijzigingen.

De gewestelijke sociale woningbouwwijk Versailles-Beizegem, gebouwd door Gebruwo, kwam er om de bewoners van de Antwerpsesteenweg te huisvesten die verdreven werden door de bouw van de Manhattan-wijk. Zoals vaak worden bewoners van een nieuwe wijk in eerste instantie met argwaan bekeken. Daarover getuigden oudere bewoners van sociale wijken.

Luchtfoto van de wijk Versailles-Beizegem © Bruzz

Plan van Mariëndaal © Publiek domein

Mariëndaal werd in 1956 gebouwd op initiatief van de Bond voor grote gezinnen. Het vormt een bijzondere sociale woonwijk door de spreiding in opeenvolgende cirkelbogen en op verschillende niveaus rond een oude lokale steengroeve waarvan de holte een groen decor vormt met sportvelden voor de bewoners. Heden zorgt de beheersmaatschappij, destijds het Brabantse Thuis, tegenwoordig Comensia, ervoor dit erfgoed evenwichtig te verdelen zodat ouderen in de buurt kunnen blijven die zij sinds zo lang koesteren. Een andere bijzonderheid is het beheer van het complex binnen het kader van een coöperatieve huurdersvereniging die de bewoners een meerderheidsstem geeft in het beheer.

Plan van Mariëndaal © Publiek domein

Huisvestingsproject Groenweg door Almir Avdija Architects © Publiek domein

Sinds twintig jaar trachten gewestelijke en gemeentelijke overheden – soms nogal botweg ten opzichte van buurtbewoners die gewend waren aan open ruimten – de grondreserve optimaal te benutten ten behoeve van nieuwe bewoners. Deze gewezen braakliggende percelen mogen dan zoveel decennia bebouwbaar zijn gebleven, ze wekten niettemin de indruk – de illusie zelfs – van een wijk die voorbestemd was om “groen” te blijven voor degenen die het als zodanig waardeerden. Sindsdien zijn er honderden middelgrote en sociale woningen gebouwd: Bruynstraat, Beukenootjesstraat [Gewestelijk Woningfonds], Kraatveld, Groenweg [SFAR, Gewest en Stad die op 15 september wordt ingehuldigd], verschillende seniorenresidenties, waaronder De Wilde Rozen (OCMW), Overbron (Vlaamse Gemeenschap) zonder de private vastgoedprojecten (huisvesting, residenties en begeleid wonen) te vergeten die beetje bij beetje de “holle kiezen” van het Heembeekse stadsweefsel vulden.

Huisvestingsproject Groenweg door Almir Avdija Architects © Publiek domein

Villa Pilifs, logo © Publiek domein

Een speciale vermelding ook voor de innovatie van Abbey Field, een collectieve huisvesting met private en gemeenschappelijke ruimten die gedeeltelijk de nieuwe sociale woningbouw op de hoek van Kruisberg en Kraatveld bezet.

Nog een laatste vermelding voor de vele Nos Pilifs-vestigingen geïnitieerd door Nelly Filipson-Zeiler in N-O-Heembeek. Een constellatie van sociale instellingen die allemaal toegewijd zijn aan de integratie van personen met een handicap : woningen, kinderdagverblijf, scholen, dagcentrum, werkplaatsen, seniorenwoning.

Benoît Elleboudt (De Groene Wandeling van Neder-Over-Heembeek vzw)

Villa Pilifs, logo © Publiek domein

Verken de getuigenissen