De Drie Gratiën, een meesterwerk van Della Porta

Deze antropomorfe fontein werd in 1889 in de collecties opgenomen. Ze stelt drie naakte jonge vrouwen voor. Een zeer modieus thema tijdens de Renaissance. De jonge vrouwen staan rond een zogenaamde Toscaanse zuil, een gladde zuil met afgerond voetstuk en kapiteel. Deze zuil steunt op een sokkel in de vorm van een afgeknotte piramide.

De beelden kregen de namen Aglaia, symbool van de schoonheid en glans, Euphrosyne, symbool van de vreugde en Thalia, symbool van de overvloed. Ze waren waarschijnlijk de dochters van Jupiter en Eurynome, en roepen het leven op dat ze al dansend doormaken.

Een van de gratiën staat met haar rug naar ons toe en heeft haar haren in vlechten opgestoken op het voorhoofd. De twee anderen leunen nonchalant tegen de zuil. Hun lange krullende haren vallen tot op hun schouders. De sokkel is aan de verschillende zijden versierd met omkaderde trapeziumvormige panelen. Op deze bas-reliëfs zien we mythologische scènes met betrekking tot water en vruchtbaarheid.

Het water spoot in vijf stralen uit de borsten van twee gratiën en een van de reliëfs op de sokkel. Er is geen bekken om het water op te vangen, waardoor het meteen op de grond stroomde.

Meer informatie over het werk vindt u in de inventarisfiche.

G.G. Della Porta, Drie Gratiën, 1545 © Museum van de Stad Brussel

De Drie Gratiën: voorstudie ter voorbereiding van een volledige restauratie

Een voorstudie ter voorbereiding van een volledige restauratie

De fontein van de Drie Gratiën, 1545, wordt aandachtig onderzocht met het oog op een toekomstige restauratie. Zoals bij een echt politieonderzoek werden heel wat aanwijzingen blootgelegd:

Het materiaal blijkt wit marmer te zijn, bedekt met een dikke laag vernis. Opmerkelijk, want tijdens de renaissance gebruikten beeldhouwers in de Nederlanden veeleer albast.
Het thema van de fontein, en meer bepaald de taferelen op de sokkel, leidt zonder twijfel naar Italiaanse ateliers.
De bijzondere vorm van de sokkel, namelijk een driehoekige afgeknotte kegelvoet, doet denken aan de producties van het atelier van Della Porta in Genua.
In het paleis van Boussu bevond zich een fontein uit het atelier van Della Porta. Een vergelijking tussen de fontein in het museum en beschrijvingen van de fontein uit Boussu brengt veel overeenkomsten aan het licht.

Dit zijn slechts enkele aanwijzingen uit een uitgebreider onderzoek dat het KIK-team in staat stelt om het werk toe te schrijven aan het atelier van Guglielmo Della Porta, een vooraanstaande naam uit de Italiaanse renaissance. Deze ontdekking werpt niet enkel een nieuw licht op de fontein, maar ook op de geschiedenis van Italiaanse invloed in Brussel tijdens de renaissance. In een volgende fase zal het KIK onderzoeken hoe de fontein kan worden gerestaureerd. En mogelijks komt tijdens die fase van het project nog nieuws over deze opmerkelijke beeldengroep aan het licht!

Met de steun van de Stichting Périer-D’Ieteren

De Drie Gratiën: voorstudie ter voorbereiding van een volledige restauratie

Ontdekking van uitzonderlijk kunsthistorisch belang

De fontein van de Drie Gratiën die in het Museum van de Stad Brussel wordt tentoongesteld, bleef lange tijd onopgemerkt. Toch krijgt zij momenteel de volle aandacht met het oog op een toekomstige restauratie.

Het KIK-team analyseerde de materialen en onderzocht de geschiedenis van dit gebeeldhouwde ensemble uit 1545.