Wacht geen seconde en bestel nu uw tickets!
Wacht geen seconde en bestel nu uw tickets!
Neder-Over-Heembeek heeft een traditie van zeer grote binnenruimten van huizenblokken behouden, waardoor grote onbebouwde ruimtes maar ook veel erfdienstbaarheden behouden bleven. Ze zijn trage wegen gebleven of geworden voor voetgangers en wandelomlopen zoals het tracé van de gemeentelijke “Groene Wandeling” (1993) die meer dan 11 kilometers beslaat. De gemeentelijke wandeling maakt het ook mogelijk om de verbinding te maken met de groenzones van de Vlaamse rand. Via de Aardenberg of de Schapenweg kan men de Vilvoordse buitenwijk Koningslo bereiken of het Tangebeekbos in Strombeek of nog het domein “Drie Fonteinen” te Vilvoorde. Verder naar het zuiden en westen zijn er verbindingen met de Gewestelijke Groene Wandeling (die zijn naam “gepikt” heeft van de Heembeekse) of via een voetgangerstunnel naar het Lakense Ossegempark of Bloemistpark. Binnen het domein van de Residentie De Wilde Rozen (OCMW) is zelfs een erfdienstbaarheid bewaard gebleven. Deze toegang bespaart buurtbewoners veel tijd maar biedt tevens wandelaars een bijkomende lus.
M. Van Cauter, Panorama met de Sint-Petrus-en-Pauluskerk (links) en de Sint-Niklaaskerk (rechts), 1945 © Museum van de Stad Brussel
In de loop van de tijd, en dit vanaf 1921, zijn er veel stedenbouwkundige projecten ontwikkeld… maar slechts gedeeltelijk uitgevoerd, waardoor de wijk helaas een gebrek aan stedenbouwkundige samenhang vertoont. Een mix van stijlen, van bescheiden landelijke woningen, tot eclectische of modernistische stijl, tot de bouwtorens van de jaren zestig en zeventig. Ten slotte is de verdichting van de wijk de laatste jaren doorgegaan met vrij sobere maar vooral duurzame gebouwen die over het algemeen beperkt blijven tot 4 à 5 verdiepingen. Heembeek wordt dan ook gekenmerkt door deze mengelmoes die ook terug te vinden is in de aard van de openbare wegen: brede lanen (Oorlogskruisen, Vuurkruisen, Versailles) grenzen aan smalle straatjes, oude dorpsstraten, zelfs nauwelijks verbrede landwegen.
Flatgebouw in modernistische stijl © E. Matagne
Het reliëf is belangrijk in het voormalige dorp, gelegen op de helling van de linkeroever van de Zenne. Of beter gezegd sinds de tweede helft van de 16de eeuw: de linkeroever van de Willebroekvaart! Dat hoogteverschil bood zowel een hindernis als een kans. Een planmatige stedenbouw was aanvankelijk voorzien maar twee oorlogen, een brand (van de kerk van Neder-Heembeek) en de twee wereldtentoonstellingen van 1935 en 1958 op de Heizelvlakte, verstoorden echter deze plannen en gaven de wijk, op stedenbouwkundig vlak, zijn ietwat chaotische aspect. De nieuwe kerk (1933-1935) had bijvoorbeeld het hoogtepunt moeten vormen van een brede laan die op 60m hoogte zou culmineren, zoals de Sint-Augustinuskerk op Hoogte Honderd te Vorst. De monumentale laan werd pas in 1957 gebouwd voor de Wereldtentoonstelling van 1958: het is de Oorlogskruisenlaan en er werd geen rekening gehouden met de reeds bestaande kerk.
De scheiding die het koninklijk domein van Laken vormt, begrenst ook de wijk in het westen, die op slag in een trechter terechtkomt die uitmondt op de Van Praetbrug, een echt knelpunt om de wijk met de auto in of uit te geraken.
Sint-Petrus-en-Pauluskerk © E. Matagne
Wat het openbaar vervoer betreft, rijdt de belangrijke tram 7 langs de Van Praetlaan en de omheiningsmuur van de koninklijke residentie. Hij verbindt Ukkel met de Mutsaard, een Lakense wijk die grenst aan N-O-Heembeek en vroeger tot zijn grondgebied behoorde.
Tram 47 (voor hij een bus werd) verbond het stadscentrum met de 2e afdeling van de Stad na de aanhechting, dwz. N-O-Heembeek. Gezien de afstand en het belangrijk reliëf dat overbrugd moet worden, is deze lijn altijd de navelstreng van Heembeek met de stad geweest (gekoppeld met tram 3). In de nabije toekomst zal de komst van tram 10 – die nog niet iedereen heeft overtuigd – de buurt moeten ontsluiten. Hij zal de toekomstige generaties moeten inspireren die meer gesteld zijn op schone lucht, zachte en/of collectieve mobiliteit. En wie weet wordt de Waterbus of een ander transportmiddel per water ooit een efficiënt en populair vervoermiddel!
Benoît Elleboudt (De Groene Wandeling van Neder-Over-Heembeek vzw)
Eindpunt van de tram 47, Ransbeekstraat © Privé-verzameling
